Widmo rewolucji krąży po polu
Koniec grudnia to czas podsumowań, ale to również okres, gdy z szerszej perspektywy spogląda się w przyszłość. Oczywiście 2020 r. nauczył nas, że ludzkie przewidywania są ułomne i nie uwzględniają szeregu kluczowych czynników. Nie powinno nas to jednak zrażać i...
Nutri-Score vs. Nutrinform – szerszy kontekst sporu
I. Poprawne i wyczerpujące omówienie dyskusji na temat wprowadzenia jednolitego systemu oznakowania żywności z przodu opakowania (front-of-pack labelling – FOPL) we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej uwzględniać musi także szerszy kontekst...
Polemika z twórcą Nutri-Score
Po publikacji artykułów Ośrodka Analiz Cegielskiego dotyczących porównania systemów znakowania żywności Nutri-Score oraz Nutrinform doszło do ciekawej polemiki na Twitterze. Profesor Serge Hercberg, francuski lekarz i dietetyk, twórca systemu Nutriscore postanowił...
Jak wygląda znak „bez GMO” i „wytworzone bez stosowania GMO” z punktu widzenia drobnego rolnika?
Wprowadzenie Zgodnie z ustawą z dnia 13 czerwca 2019 r. o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów (Dz. U. poz. 1401; dalej: ustawa Non-GMO), która została omówiona w moim tekście...
System znakowania żywności Nutri-Score – informacje podstawowe, opinie, kontrowersje
Francuski system znakowania żywności Nutri-Score jest obecnie jednym z kilku systemów znakowania żywności funkcjonujących w Unii Europejskiej. Polega na pięcioliterowym oznaczaniu produktów żywieniowych w skali od A do E. Komisja Europejska dążąc do ujednolicenia znakowania na szczeblu unijnym wyraźnie skłania się do wyboru systemu Nutri-Score. Grupa siedmiu państw członkowskich UE – m.in. Włochy oraz Grecja– wyraziła otwarty sprzeciw wobec Nutri-Score, gdyż godzi on w produkty regionalne, które są oceniane jako „niezdrowe”. Polska nie zajęła jeszcze stanowiska odnośnie narzucenia Nutri-Score całej Unii. Jego przyjęcie przez Komisję Europejską zagroziłoby pozycji rynkowej polskiej żywności, ponieważ wiele flagowych produktów z naszego kraju, choć jest wyrabianych z naturalnych składników, to zawiera dużo tłuszczu, co jest jednoznacznie negatywnie klasyfikowane w systemie Nutri-Score. Oznacza to, że inne produkty będą przedstawiane konsumentom jako korzystniejsze dla ich zdrowia, choć nie można wskazać jednoznacznej korelacji pomiędzy oceną Nutri-Score a rzeczywistym wpływem danego produktu na zdrowie człowieka.
Czy włoski system znakowania żywności Nutrinform może stać się alternatywą dla systemu Nutri-Score?
W opozycji do francuskiego systemu znakowania żywności Nutri-Score Włochy przedstawiły na forum Unii Europejskiej własny model o nazwie Nutrinform. Spór sprowadza się do kwestii, czy dopuszczalne jest ocenianie żywności na etykiecie jako „zdrowej” lub „niezdrowej”. Schemat Nutri-Score nadaje żywności etykietę od „A” (kolor zielony) do „E” (kolor czerwony) w oderwaniu od kontekstu dietetycznego oraz dziennej ilości spożycia. Francuski system dyskryminuje producentów artykułów żywnościowych, które są wysokokaloryczne, o znacznej zawartości tłuszczu, cukru oraz soli. Uderza zatem przede wszystkim w producentów żywności odzwierzęcej, więc nie tylko wyrobów mięsnych, ale też serów czy mleka, co ma ogromne znaczenie dla polskiej gospodarki. Włoski Nutrinform nie ocenia natomiast produktu, lecz informuje jedynie o ilości poszczególnych składników odżywczych w porcji artykułu spożywczego wraz z odpowiadającą im dzienną referencyjną wartością spożycia. Ma zatem zdecydowanie bardziej obiektywny charakter i lepiej pokazuje przydatność danego produktu oraz jego wpływ na zdrowie człowieka. Mając na uwadze jednoznacznie negatywny wpływ na polską gospodarkę ewentualnego narzucenia systemu Nutri-Score jako obowiązującego na terenie całej Unii, rząd Rzeczypospolitej powinien podjąć niezbędne działania, by się temu przeciwstawić. Jednym z możliwych rozwiązań jest przyłączenie się do koalicji popierającej Nutrinform, do której przynależą już przykładowo Czechy oraz Węgry.
Patriotyzm dnia codziennego. Kilka uwag o patriotyzmie ekonomicznym, gospodarczym i konsumenckim
Co należy rozumieć pod pojęciem patriotyzmu ekonomicznego? Czy patriotyzm gospodarczy i patriotyzm ekonomiczny to te same zjawiska? Jak w takim razie należy rozumieć patriotyzm konsumencki? Wszystkie te terminy, stosowane w obiegu publicznym najczęściej zamiennie, są ze sobą ściśle powiązane, choć znaczą coś innego. Warto zatem na nie spojrzeć z nieco głębszej perspektywy.
Probiotyki i ich potencjalne zastosowanie w medycynie spersonalizowanej
Od wielu lat koszty leczenia większości chorób i dolegliwości rosną. Nie bez powodu coraz częściej myśli się o zapobieganiu chorobom niż ich leczeniu. Naturalnym sposobem dostarczenia organizmowi naturalnych „leków” jest dieta – „jesteś tym, co jesz” brzmi popularne, całkiem prawdziwe hasło. W tym kontekście nie dziwi rosnąca popularność probiotyków – żywych, korzystnych dla zdrowia gospodarza mikroorganizmów, regulujących florę bakteryjną w jelitach i stymulujących obronę immunologiczną.
Skutki nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt dla polskiego rolnictwa
W ostatnim czasie w polskich mediach zrobiło się głośno o tzw. piątce dla zwierząt, czyli projekcie nowelizacji ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt oraz niektórych innych ustaw autorstwa rządzącej partii Prawo i Sprawiedliwość. Propozycja zmian w omawianej materii wywołała burzliwą dyskusję w mediach tradycyjnych oraz Internecie. Nowe przepisy rzeczywiście idą daleko w swojej restrykcyjności oraz karach za ich nieprzestrzeganie. Trzeba jednak pamiętać, że podobny projekt PiS-u z 2017 r., również dotyczący nowelizacji ustawy o ochronie zwierząt, szedł w swoich regulacjach jeszcze dalej, choć ostatecznie został zarzucony i nie uzyskał rangi obowiązującego prawa.
Kary za fałszowanie żywności w kontekście oznakowania produktu jako wolnego od GMO
Jednym z najczęstszych tematów dotyczących rynku żywnościowego jest proceder fałszowania żywności (celowa produkcja żywności niezgodnej z obowiązującymi wymogami, która może niekorzystnie wpływać na życie i zdrowie konsumentów; głównym celem fałszowania żywności jest uzyskanie korzyści ekonomicznych, np. poprzez produkcję tańszych składników produktu a przedstawianie innego, bardziej wartościowego składu na etykiecie, niezgodnego z rzeczywistością). Dzieje się tak, ponieważ rynek żywności jest jednym z najpotrzebniejszych dla człowieka, a żywność stanowi produkt konieczny do jego przetrwania. Popyt na żywność, który ma swoje naturalne uzasadnienie, sprawia, że rynek spożywczy jest jednym z największych na świecie. Niestety wiele podmiotów wykorzystuje żywność dla uzyskania korzyści finansowych poprzez jej fałszowanie. W niniejszej analizie została podjęta próba odpowiedzi na pytanie, czy kary za fałszowanie żywności w Polsce w kontekście oznakowania produktu jako wolnego od GMO są wystarczające. Z uwagi na dynamicznie rosnące zainteresowanie żywnością wolną od GMO pytanie to jest szczególnie zasadne i aktualne. Poniżej zostanie krótko scharakteryzowana ogólna odpowiedzialność w prawie żywnościowym oraz kary za fałszowanie żywności oznakowanej jako wolna od GMO. Podjęta zostanie również próba oceny adekwatności sankcji karnych w tym ostatnim wymiarze.
O potrzebie zmiany definicji rodzinnego gospodarstwa rolnego w polskim prawie
Wśród rolników indywidualnych i przedstawicieli doktryny prawa rolnego pojawiają się głosy, że obecnie obowiązująca definicja rodzinnego gospodarstwa rolnego jest zbyt wąska. Powstaje m. in. pytanie, czy przy współczesnej mechanizacji i automatyzacji rolnictwa jedna rodzina jest w stanie efektywnie uprawiać duże obszary upraw rolnych. Plony z takich gospodarstw są znaczne i być może nie wymagają zatrudniania dodatkowych pracowników najemnych, co jest konieczne w celu utrzymania statusu gospodarstwa rodzinnego. Polskie rolnictwo jest obecnie uważane za bardzo niewydajne ze względu na duże rozdrobnienie własności ziemi uprawnej między liczne gospodarstwa. Zatem zmiany ustawowe wydają się tym bardziej pożądane.
Czy glifosat jest rakotwórczy? Spór o związek chemiczny koncernu Monsanto
Glifosat jest to środek chemiczny, który służy przede wszystkim do niszczenia chwastów. Preparat unicestwia jednak w zasadzie wszystkie rośliny, a nawet małe drzewa. Jego działanie polega na blokowaniu procesu syntezy aminokwasów niezbędnych do wzrostu rośliny. W konsekwencji prowadzi to do jej obumierania. W środkach zawierających glifosat znajdują się substancje wzmacniające jego działanie poprzez ułatwienie przenikania preparatu przez błony komórkowe agrofagów. Skuteczność glifosatu jest więc duża, choć odnotowano przypadki uodpornienia się roślin na jego stosowanie.
Oznakowanie „bez GMO” i „wyprodukowane bez stosowania GMO”. Informacje podstawowe
Dnia 1 lipca 2020 r. weszła w życie nowelizacja niektórych przepisów ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o oznakowaniu produktów wytworzonych bez wykorzystania organizmów genetycznie zmodyfikowanych jako wolnych od tych organizmów. Jest to dobra okazja, aby przypomnieć wciąż nową regulację wprowadzającą w Polsce oznakowanie żywności „bez GMO” oraz „wyprodukowane bez stosowania GMO”.